Hoeveel kinderen worden er in Nederland gepest? Op welke manieren gebeurt pesten? Wat moet school doen als er wordt gepest? Wat zijn de gevolgen van pesten?
Er is veel onderzoek gedaan naar pesten. Op deze pagina vind je informatie en cijfers en geven we je tips voor een spreekbeurt, werkstuk of debat over (online) pesten.
Hoeveel kinderen worden er in Nederland gepest?
- Op debasisschool geeft 17% van de kinderen aan (wel eens) gepest te worden. Dat betekent dat er in een klas van 30 kinderen ongeveer 5 kinderen worden gepest. [Veiligheidsmonitor, 2021-2022]
- Op demiddelbare school is dit 9%. Dat betekent dat er in een klas van 30 kinderen ongeveer 2 tot 3 kinderen worden gepest. [Veiligheidsmonitor, 2021-2022]
Wat is pesten?
In elk onderzoek wordt het begrip ‘pesten’ anders omschreven. Daarom is het moeilijk om de resultaten te vergelijken.Houd jij een spreekbeurt over (online) pesten? Stel dan deze vragen eens aan je klasgenoten:
- Hoe omschrijf jij pesten?
- Wat is het verschil tussen pesten en plagen?
- Hoe zou jij iemand helpen die gepest wordt?
Een spreekbeurt is een goede manier met elkaar te praten over pesten.
Wat is het verschil tussen plagen en pesten?
Plagen mag, pesten niet. Maar wat is het verschil? En waar ligt de grens? We zetten het voor je op een rijtje:
| Plagen | Pesten |
| Gebeurt vaak spontaan | Gebeurt vaak bewust – en soms in een groep |
| Duurt niet lang | Duurt weken- of maandenlang |
| Gebeurt niet elke dag | Komt vaker voor |
| Niemand is de baas | De pester(s) zijn sterker of ouder en hebben een grote mond |
| Soms plaag jij, soms plaagt de ander | Er is steeds één persoon de klos |
| Je wilt iemand geen pijn doen/kwetsen | De pester(s) willen macht voelen/iemand kwetsen |
| Is grappig voor jullie allebei | Gebeurt vaak stiekem, zodat volwassenen het niet merken |
Op wat voor manier wordt er gepest?
Op debasisschoolwordt er vooral ‘traditioneel’ gepest (66% van alle pestgevallen). Daarmee bedoelen we buitensluiten, uitschelden, schoppen en slaan.
Online pesten gebeurt via internet of sociale media. Op de basisschool krijgt 8% van de kinderen daarmee te maken. In de meeste gevallen gaat het om online roddels, haatprofielen, foto’s en video’s waarvoor je je schaamt). We zien vaak dat online en offline pesten samen gaan.
Op demiddelbare schoolwordt in 47% van de gevallen ‘traditioneel’ gepest. Online pesten gebeurt in 20% van de gevallen.
Cijfers over online pesten [2020]
- Ruim 5% van de jongeren tussen de 12 en 25 jaar heeft wel eens te maken gehad met online pesten.Dat zijn ruim 140.000 jongeren!
- Tussen de 12 en 18 jaar wordt er het meest gepest, daarna neemt het langzaam af.
- Meisjes zijn 2x vaker slachtoffer van online pesten dan jongens.
- Jongeren uit de LHBTI-community zijn 2x vaker slachtoffer van online pesten dan heteroseksuele jongeren.
- Meest voorkomende vorm van online pesten: laster. Dat is iemand online belachelijk maken of onterecht beschuldigen.
Bron:Nederlands Jeugdinstituut (NJi)
Wat zegt de wet over pesten?
Sinds 2015 zijn alle scholen verplicht om ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk gepest wordt. Dat staat in de ‘Wet veiligheid op school’.
In deze wet staat dat alle scholen:
- een veiligheidsbeleid moeten hebben. Dit is een plan waarin de school opschrijft hoe zij ervoor zorgen dat het veilig is op school. Vaak staat hierin een apart stukje over pesten. Dit heet een anti-pestbeleid of anti-pestprotocol;
- een aanspreekpunt pesten moeten hebben waar jij – en je ouders – terecht kunnen. Er moet ook iemand zijn die zorgt dat afspraken over pesten worden nagekomen;
- moeten monitoren. Dit doen scholen door jaarlijks de veiligheid van de leerlingen te meten. Bijvoorbeeld door een vragenlijst of een onderzoekje.
Deze animatie legt het uit:
Wat zijn de gevolgen van pesten?
Pesten heeft grote gevolgen. Het doet veel pijn, soms nog steeds als je al volwassen bent.
De meeste kinderen die gepest worden:
- hebben het gevoel dat ze alles fout doen;
- voelen zich verdrietig en alleen;
- halen soms slechte cijfers op school;
- gaan met tegenzin naar school;
- zijn bang om nieuwe vrienden te maken;
- kunnen niet goed slapen;
- gaan geloven wat de pesters over ze zeggen.
Pesten heeft ook gevolgen voor de pester en voor de rest van de klas.
Als je zelf pest:
- zijn andere kinderen vaak een beetje bang voor je;
- voel je je waarschijnlijk schuldig, maar weet je niet hoe je moet stoppen.
Voor de rest van de klas:
- Iedereen heeft last van een ongezellige sfeer in de klas.
- Sommige kinderen doen niet meer goed mee met de les.
- Klasgenootjes voelen zich vaak ook rot. Ze willen iets doen, maar durven niet omdat ze bang zijn om zelf gepest te worden.
Hoeveel kinderen worden er in Nederland gepest? Op welke manieren gebeurt pesten? Wat moet school doen als er wordt gepest? Wat zijn de gevolgen van pesten?
Er is veel onderzoek gedaan naar pesten. Op deze pagina vind je informatie en cijfers en geven we je tips voor een spreekbeurt, werkstuk of debat over (online) pesten.
Hoeveel kinderen worden er in Nederland gepest?
- Op debasisschool geeft 17% van de kinderen aan (wel eens) gepest te worden. Dat betekent dat er in een klas van 30 kinderen ongeveer 5 kinderen worden gepest. [Veiligheidsmonitor, 2021-2022]
- Op demiddelbare school is dit 9%. Dat betekent dat er in een klas van 30 kinderen ongeveer 2 tot 3 kinderen worden gepest. [Veiligheidsmonitor, 2021-2022]
Wat is pesten?
In elk onderzoek wordt het begrip ‘pesten’ anders omschreven. Daarom is het moeilijk om de resultaten te vergelijken.Houd jij een spreekbeurt over (online) pesten? Stel dan deze vragen eens aan je klasgenoten:
- Hoe omschrijf jij pesten?
- Wat is het verschil tussen pesten en plagen?
- Hoe zou jij iemand helpen die gepest wordt?
Een spreekbeurt is een goede manier met elkaar te praten over pesten.
Wat is het verschil tussen plagen en pesten?
Plagen mag, pesten niet. Maar wat is het verschil? En waar ligt de grens? We zetten het voor je op een rijtje:
| Plagen | Pesten |
| Gebeurt vaak spontaan | Gebeurt vaak bewust – en soms in een groep |
| Duurt niet lang | Duurt weken- of maandenlang |
| Gebeurt niet elke dag | Komt vaker voor |
| Niemand is de baas | De pester(s) zijn sterker of ouder en hebben een grote mond |
| Soms plaag jij, soms plaagt de ander | Er is steeds één persoon de klos |
| Je wilt iemand geen pijn doen/kwetsen | De pester(s) willen macht voelen/iemand kwetsen |
| Is grappig voor jullie allebei | Gebeurt vaak stiekem, zodat volwassenen het niet merken |
Op wat voor manier wordt er gepest?
Op debasisschoolwordt er vooral ‘traditioneel’ gepest (66% van alle pestgevallen). Daarmee bedoelen we buitensluiten, uitschelden, schoppen en slaan.
Online pesten gebeurt via internet of sociale media. Op de basisschool krijgt 8% van de kinderen daarmee te maken. In de meeste gevallen gaat het om online roddels, haatprofielen, foto’s en video’s waarvoor je je schaamt). We zien vaak dat online en offline pesten samen gaan.
Op demiddelbare schoolwordt in 47% van de gevallen ‘traditioneel’ gepest. Online pesten gebeurt in 20% van de gevallen.
Cijfers over online pesten [2020]
- Ruim 5% van de jongeren tussen de 12 en 25 jaar heeft wel eens te maken gehad met online pesten.Dat zijn ruim 140.000 jongeren!
- Tussen de 12 en 18 jaar wordt er het meest gepest, daarna neemt het langzaam af.
- Meisjes zijn 2x vaker slachtoffer van online pesten dan jongens.
- Jongeren uit de LHBTI-community zijn 2x vaker slachtoffer van online pesten dan heteroseksuele jongeren.
- Meest voorkomende vorm van online pesten: laster. Dat is iemand online belachelijk maken of onterecht beschuldigen.
Bron:Nederlands Jeugdinstituut (NJi)
Wat zegt de wet over pesten?
Sinds 2015 zijn alle scholen verplicht om ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk gepest wordt. Dat staat in de ‘Wet veiligheid op school’.
In deze wet staat dat alle scholen:
- een veiligheidsbeleid moeten hebben. Dit is een plan waarin de school opschrijft hoe zij ervoor zorgen dat het veilig is op school. Vaak staat hierin een apart stukje over pesten. Dit heet een anti-pestbeleid of anti-pestprotocol;
- een aanspreekpunt pesten moeten hebben waar jij – en je ouders – terecht kunnen. Er moet ook iemand zijn die zorgt dat afspraken over pesten worden nagekomen;
- moeten monitoren. Dit doen scholen door jaarlijks de veiligheid van de leerlingen te meten. Bijvoorbeeld door een vragenlijst of een onderzoekje.
Deze animatie legt het uit:
Wat zijn de gevolgen van pesten?
Pesten heeft grote gevolgen. Het doet veel pijn, soms nog steeds als je al volwassen bent.
De meeste kinderen die gepest worden:
- hebben het gevoel dat ze alles fout doen;
- voelen zich verdrietig en alleen;
- halen soms slechte cijfers op school;
- gaan met tegenzin naar school;
- zijn bang om nieuwe vrienden te maken;
- kunnen niet goed slapen;
- gaan geloven wat de pesters over ze zeggen.
Pesten heeft ook gevolgen voor de pester en voor de rest van de klas.
Als je zelf pest:
- zijn andere kinderen vaak een beetje bang voor je;
- voel je je waarschijnlijk schuldig, maar weet je niet hoe je moet stoppen.
Voor de rest van de klas:
- Iedereen heeft last van een ongezellige sfeer in de klas.
- Sommige kinderen doen niet meer goed mee met de les.
- Klasgenootjes voelen zich vaak ook rot. Ze willen iets doen, maar durven niet omdat ze bang zijn om zelf gepest te worden.
